Kanal tedavisi aşamaları

1-Anestezi: Kanal tedavisi için gelen hastanın en önem verdiği konu kuşkusuz ağrısız bir tedavidir. Kanal tedavisi ağrılı bir işlem değildir. Hasta kanal tedavisi sırasında ağrı duyuyorsa kesinlikle yanlış giden bir şeyler vardır. Bu gibi durumlarda tekrar anestezi uygulanır. Anestezi sağlanmadan kanal tedavisi işlemi yapılmaz.
Lokal olarak uygulanan anestezi üst çenenin tamamı, alt çenede önden 4. diş olan birinci küçük azıya kadar infiltratif yöntemle uygulanır. Yani dişin üstünden anestezi yapılır ve sadece tedavisi yapılacak diş uyuşur. Üst büyük azı dişleri için tuber anestezi uygulanabilir. Üst çenede damaktan anesteziye hemen hemen hiç gereksinim duyulmaz. Alt çene büyük azılar ve ikinci küçük azı dişlerini uyuşturmak için mandibular anestezi yapılır. Bu anestezi diğer anestezilere göre biraz daha derin bir anestezidir ve alt yarım çenenin uyuşmasını sağlar. Alt büyük azı dişlerinde sinir çene kemiğinin ramus bölgesinde kemiğin içe girer ve mental kanaldan dışarıçıkar. Bu nedenle alt büyük azı dişlerini uyuşturmak için sinirin kemiğe girdiği yeri uyuşturmak gerekir. Alt büyük azı dişlerinin tedavi sırasında ağrı duymasının sebebi bu noktanın tespiti sırasında yanlışlık yapılmış olmasıdır. Bugibi durumlarda daha önce yapılan anestezinin yeri değiştirilerek tekrar anestezi yapılmalıdır. Bu noktanın her nekadar çenenin içindeki yeri belli de olsa kişiden kişiye farklılıklar gösterebilir. Gerekli durumlarda sinir açıldıktan sonra dişin içine ilave anestezi yapılabilir.

2-Kavitenin hazırlanması: Kök kanal sistemine ulaşmak için dişin üstünden frezler yardımıyla küçük bir boşluk açılır. Bu işlem sırasında dişte var olan bütün çürük temizlenir. Ayrıca var olan eski dolgular uzaklaştırılır. Bu işlem sırasında mümkün olduğunca sağlıklı diş yapısından az madde kaldırılmaya çalışılır. Gereksiz yere sağlam diş yapısı kaldırıldığında dişin direnci azalır. Bu bakımdan kavite hazırlanması büyük önem taşır.

3-Kanal ağızlarının bulunması: Kavite, kanal ağızlarına ulaşımı en kolay olacak şekilde hazırlanır. Kanal girişleri her zaman kolayca bulunamayabilir. Kalsifiye olmuş kanallar, farklı anatomik varyasyonlar, dişin daha önceki restorasyonları kanal girişlerini bulmamızı zorlaştırabilir. Bu gibi durumlarda alanı büyüten ve mükemmel aydınlatma sağlayan mikroskoplar bize büyük kolaylık sağlar. Mikroskoplar ayrıca gözden kaçabilecek ekstra kanalları bulmamızı ve onları tedavi etmemizi sağlar. Bu ekstra kanalları çıplak gözle tedavi etmek bazen imkansızdır. İlerde temizlenmeyen kanallara bağlı oluşabilecek başarısızlıkları önlemek için bu kanalları bulup tedavi etmek şarttır.

4-Kanalların temizlenmesi ve şekillendirilmesi: Kanal girişleri tespit edildikten sonra kanallar nikel-titanyum döner aletler ile şekillendirilir. Piyasada çok sayıda döner alet sistemi mevcuttur. Bunlardan bazıları; Densply firmasının  Protaper, Wave one, Micromega firmasının Hero 642, Revo S, One shape, FKG firmasının Race ve Biorace’dir.  Bu sistemlerin ortak özellikleri nikel-titanyum alaşımından yapılmış olmalarıdır. Bu alaşım sayesinde eğeler çok esnek bir yapıya sahiptir. Büküldüklerinde eski formuna döner. Bu da kanal tedavisi yaparken aletlerinkanalın orijinal şekline sadık kalarak şekillendirme yapmalarını sağlar. Şekillendirme sırasında kanalın orijinal şekline sadık kalarak genişletme yapılması istenir. Aksı halde kanalın bir tarafından fazla madde kaldırılırken, diğer tarafından daha az madde kaldırılır. Bu da zaman zaman istenmeyen zip, basamak ve ledge oluşumuna sebep olur. Bu gibi komplikasyonlar kanalın istenildiği gibi şekillendirilmesi ve doldurulması işlemini zora sokar. Nikel-titanyum döner aletlerin başka bir avantajı ise yapılan tedavinin süresini kısaltmalarıdır.

5- Kanalların dezenfeksiyonu: Kök kanal şekillendirme işlemi sırasında kullanılan sodyum hipoklorit kendi başına etkili bir ilaçtır. Onun dışında klorheksilin den faydalanılır. Seanslar arasında kök kanallarının içine kalsiyum hidroksit konarak bakterilerden arınma işlemi amaçlanır.

6- Kanalların doldurulması: kök kanallarının sızdırılmaz şekilde doldurulması tedavinin en önemli aşamalarından biridir. Kanal içinde eksik veya boş kalan alanlar bakterilerin üremesi için ideal bir ortam oluşturur. Bu nedenle kök kanalları çok iyi doldurulmalıdır. Bu işlem için ana malzeme güta perka dır. Soğuk veya ısıtılmış gütaperka yardımcı bir sealer yardımıyla kanal içine doldurulur.